przy nadziei
  • rozbieżności między słownikami
    17.06.2002
    17.06.2002
    Szanowni Państwo,
    Chcielibyśmy się dowiedzieć, czy istnieje hierarchia norm podawanych przez różne słowniki. Jako przykład niech posłuży wyraz satysfakcja.
    Słownik języka polskiego pod red. Mieczysława Szymczaka (Warszawa 1999, t. 3, s. 171) podaje, że wyraz ten nie ma liczby mnogiej (blm). Nowy słownik ortograficzny oprac. przez Edwarda Polańskiego (Warszawa 2002, s. 698) nie odnotowuje liczby mnogiej. Z kolei Inny słownik języka polskiego pod red. Mirosława Bańko (Warszawa 2000, t. 2, s. 551) podaje wprost: lm: M -cje, D -cji. Wątpliwości nie rozwiewa Nowy słownik poprawnej polszczyzny pod red. Andrzeja Markowskiego (Warszawa 2002, s. 900), który pod hasłem satysfakcja zamieszcza skrót zwykle blm. Nadmienimy tylko, że wszystkie słownik zostały wydane przez PWN. Któremu więc słownikowi należy zaufać? I czy satysfakcja ma liczbę mnogą? Usatysfakcjonuje nas tylko pełna i jednoznaczna odpowiedź.
    Pozdrawiamy.
    Redakcja historii Gdańskiego Wydawnictwa Oświatowego
  • Składnia liczebnika zero

    24.06.2021
    24.06.2021

    Dzień dobry,

    czy powiemy: przy 0 barów, czy przy 0 barach?

    Pozdrawiam

    Ola

  • bowling i snooker
    25.08.2003
    25.08.2003
    Może nie pytanie, ale prośba o charakterze propozycji – albo odwrotnie. Pojawianie się nowych słów w słownikach to rzecz normalna, naturalne nadążanie języka za życiem. Także jego sportowym wycinkiem. Co jakiś czas przybywa nowa – w Polsce, a znana w świecie – dyscyplina lub jej opis. Ostatnio pojawił się bowling. Może czas na słowo snooker? Od ponad stu lat gra w snookera świat, od kilkunastu Polska, od dziesięciu lat istnieje oficjalnie Polski Związek Snookera – a odnośnego słowa w słownikach nie ma.
    Gdyby wchodziło, to wraz z nim proponuję frejm, używaną w mowie i pisanych przepisach gry w snookera spolszczoną formą angielskiego frame – cała gra pochodzi zresztą z Anglii.
    Pozdrawiam serdecznie
    Krzysztof Kruk
  • być zmęczonym czymś
    11.12.2012
    11.12.2012
    Czy czasownik zmęczony może mieć przenośne znaczenie 'mieć czegoś dość'? Np. w zdaniu: „Jestem zmęczony jego ciągłym spóźnianiem się”.
    W WSPP w haśle męczyć jedno ze znaczeń to: 'powodować zmęczenie, wyczerpywać, nużyć'. Czy w sytuacji, gdy w słowniku podanych jest kilka słów po przecinku (jak powyżej), znaczenie musi się odnosić jednocześnie do wszystkich słów czy też może się odnosić jedynie do jednego, wybranego słowa?
  • do komisariatu na tych dziewięć dni
    4.12.2015
    4.12.2015
    Szanowni Państwo,
    proszę o rozstrzygnięcie, jak powinnam zapisać:
    dzwonić do komisariatu
    czy
    na komisariat?
    Podobnie: do komendy czy na komendę, do pogotowia czy na pogotowie?
    Ponadto:
    te dziewięć dni były mu potrzebne
    czy
    te dziewięć dni było mu potrzebne?
    Z poważaniem
    AK
  • dużo różnych pytań
    21.02.2002
    21.02.2002
    Szanowni Państwo,
    Mam nadzieję, że Poradnia Językowa jeszcze działa (nie miałam z Państwem od dłuższego czasu kontaktu) i będę mogła skorzystać z Waszej pomocy. Oto moje pytania:
    1. Czy istnieje w polskim języku słowo ewaluować (od angielskiego evaluate – oceniać.) W mojej pracy (firma zagraniczna) jest to coraz częściej używane.
    2. Czy poprawnie powinno być podkoszulek czy podkoszulka.
    3. Czy „modne” od kilku lat słowo molestować (w kontekście: 'wykorzystywać seksualnie') jest używane poprawnie? Przez wiele lat słowo to miało zupełnie inne znaczenie ('nagabywać') – teraz rozpanoszyła się kalka angielska i użycie tego słowa w pierwotnym znaczeniu wywołuje wręcz dwuznaczne uśmieszki. Czy więc słowo to w nowym znaczeniu jest weszło na stałe i oficjalnie do języka polskiego?
    4. Drażni mnie powszechne nadużywanie słowa sponsor. Czy można go zastąpic słowem fundator, darczyńca lub wręcz dobrodziej? A może mecenas, choć to ostatnie odnosić sie chyba powinno do wspierania sztuki? Czy słowo sponsor jest już oficjalnie uznawane w poprawnej polszczyźnie?
    5. W dalszym ciągu nie mogę pogodzić się ze słowem reklamówka, oznaczającym torebkę plastikową (a może plastykową – przy okazji – jaka jest poprawna pisownia słowa plastik?) Nigdy nie używam tego słowa – wydaje mi się strasznie rażące. A może jestem po prostu przeczulona i mogę bez oporu używać słowa reklamówka, jak to robi wiekszość?
    6. Ciągle rażąca wydaje mi się komórka zamiast telefon komórkowy (chyba głównie z powodu lenistwa językowego, podobnie jak i wspomniana wyżej reklamówka). Czy więc komórka jest poprawna?
    7. Wracam jeszcze do słów pochodzenia angielskiego. Czy jest przyjęta jakaś zasada odnośnie wymowy niektórych powszechnie używanych słów pochodzenia angielskiego w jęz. polskim? Chodzi mi o słowo keczup, oraz o nazwy własne jak Avon czy Nike. Niektórzy, wydaje mi się, że ze snobstwa (często są to osoby nie znajace angielskiego) wymawiają je jako [keczap], [Ejwon] oraz [Najki]. Ja, mimo ze znam doskonale jęz. angielski, w tych przypadkach wymawiam, jak się pisze (bo jestesmy w Polsce), ale może nie mam racji?

    Bedę zobowiązana za otrzymanie odpowiedzi.
    Pozdrawiam
    Barbara Rościszewska
  • dzielenie wyrazów w tekście obcojęzycznym
    24.11.2011
    24.11.2011
    Szanowni Państwo,
    mój problem dotyczy dzielenia wyrazów z innych języków w tekście polskim, np. przy cytowaniu większej partii tekstu obcego. Często też w przypisach podaję obcojęzyczne tytuły książek i artykułów.
    Czy należy dzielić wtedy wyrazy tak, jak sugeruje mój słownik angielsko-angielski, czy tak, jak gdyby były to wyrazy polskie? Tytułem przykładu: wyraz finalize należałoby po polsku podzielić: fi-na-li-ze, a po angielsku: fi-nal-ize.
    Z wyrazami szacunku,
    J.M.
  • iminy
    7.03.2005
    7.03.2005
    Witam!
    Jak to jest z liczbą pojedynczą od iminy (jakiego jest rodzaju)? Niektóre słowniki, również tutejszy Państwa słownik ortograficzny, podają końcówki: -in lub -inów. Zaś w informacji o OSPS-ie [Oficjalnym słowniku polskiego scrabblisty – Red.] czytam: „odrzucono, jako oczywiście błędne, następujące formy wyrazowe, podane w różnych słownikach źródłowych: (…) IMINÓW od iminy (tylko IMIN).
    Pozdrawiam.
  • Jak replikować na Witam
    14.06.2013
    14.06.2013
    Szanowni Panstwo,
    wychodze z zalozenia, ze wiekszosc osob stosujacych w korespondencji powitanie Witam nie zastanawia sie, ze stawia korespondenta w pozycji z gory na dol. Np. firma internetowa okolnikiem „wita serdecznie” potencjalnego klienta. Czy i w jaki sposob mozna zwrocic uwage w mailowej korespondencji z nieznajoma osoba, ze rozpoczynanie jej zwrotem Witam lub Witam serdecznie razi, jednoczesnie nie zrazajac korespondenta do siebie?
    Z powazaniem
  • je – go
    16.05.2001
    16.05.2001
    Czy możecie wszystkim powiedzieć, że jak dziecku chce się pić, to trzeba JE a nie GO napoić? W takim mówieniu króluje Warszawa, a szczególnie radiowcy i telewizjacy z Warszawy. Niedawno słyszałem o pieniądzach, „których trzeba wydać”. Zgroza!
    Andrzej Kurowski, Poznańczyk (czy Poznaniak?).
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego